Poza instytucją małżeństwa Irlandia rozróżnia i uznaje wobec prawa wolne związki osób żyjących w konkubinatach oraz zarejestrowanych związkach partnerskich typu Civil Partnership.
Rozporządzenia unijne przewidują ułatwienie wjazdu i pobytu obywatelom Unii Europejskiej i członkom ich rodzin oraz nadają szerszą definicję „członka rodziny”. Członkiem rodziny uznaje się partnera, z którym obywatel Unii ma trwały związek, rodziców pozostających na utrzymaniu, dzieci poniżej 21 roku życia i innych dzieci swojego partnera, będących na jego utrzymaniu. Dlatego jeżeli jesteś już z kimś w jakimś związku, warto wiedzieć jakie macie prawa, obowiązki, przywileje (albo ich brak), jeżeli mieszkacie w Irlandii.
Prawo
Małżeństwo jest prawnie wiążącą umową cywilną. Ślub rodzi wiele daleko idących konsekwencji prawnych. Zmienia twoją sytuację prawną i, do pewnego stopnia, sytuację twoich dzieci – nawet po waszej śmierci. Fakt zawarcia małżeństwa zmienia twoje uprawnienia i obowiązki dotyczące: pomocy społecznej, podatków, statusu opiekuńczego bycia ojcem, domniemania ojcostwa, emerytur, dziedziczenia, obowiązku utrzymania dzieci lub współmałżonka, zapewnienia bezpieczeństwa i braku jakiejkolwiek przemocy.
Civil Partnership zasadniczo odnosi się tylko do związków osób tej samej płci, które zarejestrowały swój związek w urzędzie (Registry Office) przed listopadem 2015 roku. W innych krajach europejskich związki tej samej płci mogą być uznawane na innych zasadach, ale w Irlandii od 2011 roku wprowadzono ustawowy system rejestracji związków partnerskich dla par tej samej płci, zaś po głosowaniu za równością małżeńską w referendum konstytucyjnym w listopadzie 2015 roku, wprowadzono nowe prawo i możliwość zawarcia związku małżeńskiego przez osoby tej samej płci. Od tego czasu pary tej samej płci nie mogą rejestrować już związku Civil Partnership – mają do wyboru pozostanie w konkubinacie albo zawarcie związku małżeńskiego.
Konkubinatem określa się natomiast związek dwóch osób, które żyją ze sobą w zażyłych relacjach, prowadzą wspólne gospodarstwo domowe i posiadają wspólne finanse. Definicja konkubinatu została przytoczona w ustawie Civil Partnership and Certain Rights and Obligations of Cohabitants Act 2010 i określa charakter związków osób dorosłych tej samej płci lub przeciwnej, które mieszkają wspólnie, żyją ze sobą w zażyłym związku, nie są małżeństwem, nie są zarejestrowane jako związek Civil Partnership, nie żyją ze sobą w niedozwolonym przez prawo pokrewieństwie (np. brat z siostrą).
Pary żyjące w konkubinacie posiadają inne niż małżonkowie czy partnerzy cywilni: prawa własności, prawa majątkowe po rozpadzie związku, prawa do dochodzenia roszczeń, prawa dotyczące opieki prawnej nad dziećmi i adopcji oraz prawa do dziedziczenia (chociaż konkubent może uzyskać stałe pełnomocnictwa od swojego partnera).
Jednakże do niektórych ustaw dodano poprawki, które rozszerzają ich prawa, na przykład w sferze dziedziczenia umowy najmu – konkubent tej samej płci, co zmarły najemca, ma takie samo prawo do dziedziczenia najmu jak konkubent płci przeciwnej. W przypadku odszkodowania – konkubent tej samej płci, co zmarła osoba, ma takie samo prawo jak konkubent płci przeciwnej w zakresie wystąpienia o odszkodowanie w przypadku bezprawnej śmierci konkubenta.
Wprowadzono również system dochodzenia roszczeń majątkowych dla par żyjących w konkubinacie, w tym par pozostających w związkach tej samej płci, w przypadku zakończenia związku. Dotyczy to tylko związków, które trwały przez co najmniej 5 lat lub przez 2 lata, jeśli posiadają wspólne dziecko. W przypadku, jeśli jeden z konkubentów nadal jest w związku małżeńskim, żaden z nich nie może dochodzić roszczeń, dopóki osoba pozostająca w związku małżeńskim nie będzie mieszkać ze współmałżonkiem przez co najmniej 4 z ostatnich 5 lat.
Podatki
Dla celów podatkowych pary żyjące w konkubinacie – niezależnie od tego, czy są to związki tej samej czy różnej płci – nie są traktowane w taki sam sposób, co pary małżeńskie lub zarejestrowani partnerzy cywilni.
Pomoc socjalna
W systemie opieki społecznej pary płci przeciwnej i tej samej płci żyjące w konkubinacie traktowane są w taki sam sposób, co pary małżeńskie. Oznacza to również, że jeden z konkubentów będzie traktowany jako osoba pozostająca na utrzymaniu partnera, gdy drugi konkubent złoży wniosek o wypłatę pomocy społecznej, ale może nie odziedziczyć świadczeń.
Opracowanie: „Nasz Głos” na podstawie materiałów Citizen Information i Welfare.
Redakcja portalu informuje:
Wszelkie prawa (w tym autora i wydawcy) zastrzeżone. Jakiekolwiek dalsze rozpowszechnianie artykułów zabronione.