Święty Patryk

Patryk z Irlandii, innymi słowy Pádraig Mac Calprainn, przyszedł na świat w roku 385 w Brytanii. Zmarł 17 marca. Źródła różnią się w kwestii roku, lecz najczęściej podaje się rok 457 lub 492. Święty zmarł w Saulu w Wielkiej Brytanii. Pełnił służbę apostolską i dosłużył się nawet sakry biskupiej. Był też wielkim misjonarzem ogłaszającym słowa Ewangelii i zbawienie Chrystusa nie tylko na Szmaragdowej Wyspie i Brytanii.

Pisał on też…

Głównym źródłem, który dostarcza nam wiedzy o życiu świętego Patryka są dwa jego własne utwory. Jeden nosi tytuł „Wyznanie”, czyli po łacinie „Confessio” oraz „List do żołnierzy Korotyka”, co w oryginale brzmi „Epistola ad milites Corotici”.

Urodził się w Brytanii

Urodził się w zajętej przez Rzymian części Brytanii. Jego prawdziwe imię brzmiało Magonus Sucatus Patricius. Jego ojciec na imię miał Kalpurniusz i był diakonem oraz dekturionem, czyli członkiem ówczesnego senatu. Zaś matka Patryka na imię miała Concessa. Gdy święty miał niewiele lat, jego rodzina mieszkała w Bannavem Taberniae. Chłopczyk w owym czasie najprawdopodobniej posługiwał się językiem wczesnowalijskim. Poznał podstawę łaciny, ale jak podają nam różne zapiski historyczne, nie garnął się do szerszego zdobywania wiedzy.

Porwany przez Irów

Gdy chłopiec miał 16 lat, został porwany przez plemiona Irów. Jak nietrudno się domyśleć, został uprowadzony do Irlandii. Tutaj w Tirawley, młodzieńca tego sprzedano jako niewolnika. Nabył go, a następnie został jego właścicielem człowiek o imieniu Miliuk, który był jednym z mniej znaczących władców Antrim, czyli miasta w Irlandii Północnej.

Patryk już jako niewolnik zajmował się wypasem bydła, co trwało kilka miesięcy z rzędu, rzecz jasna bez stosownego jedzenia i zmiany odzieży. W tym też czasie zaczął szukać ratunku w modlitwie. Czynił więc to bardzo regularnie i gorliwie.

Po sześciu latach niewoli, Patrykowi udało się uwolnić, a dla ciekawości należy podać, iż przebył pieszo ok. 300 kilometrów do zatoczki znajdującej się w Wexford. Tutaj wsiadł na statek, a po kilku dniach dotarł do wybrzeża Galii. Tutaj przez cztery tygodnie nie mógł znaleźć żadnej osady, która dałaby mu schronienie.

Praca misyjna

Należy wiedzieć, że było to najprawdopodobniej 407 roku, kiedy wojska Germanów totalnie spustoszyły Galię. Po dotarciu do domu rodzinnego, Patryk postanowił, że podejmie się na początek pracy misjonarza. Początkowo głosił prawdy Ewangelii po Zielonej Wyspie, ale z czasem wyruszył on ponownie do Galii. Przebywał tutaj w klasztorze w Saint-Honorat, na jednej z większych Wysp Leryńskich. Był też w Auxerre, pod dyrektywą biskupa Germana.

Po nieudanej misji kandydata na urząd biskupa, niejakiego Palladiusza, szybko wysunięto na ten urząd kandydaturę Patryka. Biskupią sakrę przyjął zatem w Ebmorii, z rąk, jak czytamy np. w Encyklopedii PWN, biskupa Amatoreksa. W tym czasie nie tylko Patryk przyjął sakrę biskupią, ale uczynili to wraz z nim Auksyliusz i Iserninus.

Rok 432

Do Irlandii Patryk, już jako biskup, przybył w 432 roku. Jego praca misyjna na Szmaragdowej Wyspie nie była łatwa. Tutaj właśnie władzę sprawowało kilku władców plemiennych, a ponadto, prawo ustanawiali a także egzekwowali Druidzi. Rzadziej u władzy byli też Filidowie czy też Brehonowie.

Mijają lata

Z biegiem czasu, statek Patryka przybił do brzegu wyspy w Inber Dee w Galii, a dokładnie do okolic Wicklow.

Na początek biskup postanowił nawrócić na wiarę w Jezusa swojego dawnego pana, Miliuka. Kiedy dotarł do wzgórza Slemish, Miliuk usłyszał, że jego dawny niewolnik, który od niego uciekł, chce go odwiedzić. Obawiając się tym razem konieczności zapłaty należności, Miliuk dokonał samobójstwa podpalając się żywcem.

Wyprawa do Meath

Po tym fakcie Patryk udał się na południe, a dokładnie do Meath. Tutaj udzielił chrztu i pozyskał na swojego pierwszego ucznia Beningusa. Przed pierwszymi ich wspólnymi świętami Wielkanocnymi, które młodzi ludzie obchodzić chcieli w Irlandii, Patryk wdał się w konflikt z tamtejszym arcybiskupem Loegaire mac Neillem.

Wspomniany biskup chciał zabić Patryka, ale przyszły irlandzki święty nie chciał czynić odwetu temu człowiekowi, mimo że do tego wielokrotnie namawiali go Druidzi. Ostatecznie Loegaire mac Neill pozwolił Patrykowi wejść do Tary, czyli do religijnego miejsca usytuowanego na wzgórzu w Meath, gdzie zawarto między nimi względny pokój.

W następnym roku Patryk udał się do pobliskiego lasu noszącego nazwę Fochloth. Tutaj właśnie wzniósł on kościół, gdzie miał udzielać święceń kapłańskich i katolickich sakramentów.

Pustoszona Szmaragdowa Wyspa

Gdy Szmaragdowa Wyspa była regularnie najeżdżana i pustoszona przez władcę brytyjskiego, któremu na imię było Korotyk, dopiero co nawróceni chrześcijanie byli przez niego mordowani, Patryk prosił usilnie o audiencję u niego.

Ponieważ nie udało mu się jej uzyskać, napisał do niego list zatytułowany „List do żołnierzy Korytyka”, w którym potępiał jego działania. Patryk liczył, że list ten dotrze do brytyjskich biskupów, a oni szybko nałożą na niego ekskomunikę. Jednak nie stało się tak.

W 444 roku Patryk założył biskupstwo, tym razem w Armagh, i tutaj on sam rezydował, ogłaszając w swoich częstych mowach do ludzi potrzebę pokoju, który powinien zapanować na całym świecie. W tym też miejscu utworzono siedzibę prymasów Zielonej Wyspy.

Święty Patryk zmarł w dniu 17 marca, w roku 457 albo w 492 w Saulu. Pochowano go jednak w Irlandii, a dokładnie w Dun Legthglaisse.

Ikonografia

W ikonografii ten święty obrazowany jest jako biskup w liturgicznych biskupich szatach ze szpiczastą siwą brodą. Często posiada w rękach krzyż lub święty obraz, albo trójlistną koniczynkę – symbol Irlandii, mający swój początek w staroceltyckim triskelionie.

Według legendy, Patryk używał trójlistnej koniczyny próbując przybliżać dogmat o Trójcy Świętej.

Atrybutami świętego są również dzikie węże, które według starej opowieści celtyckiej przepędził z Irlandii pokazując im święty krzyż. Węże te, na wzór węży egipskich, o których pisze Biblia, same siebie pożarły, a widzący to ludzie padli przed Patrykiem na kolana.

Patron Irlandii

Święty Patryk, jak nam wiadomo, został szybko po swojej śmierci patronem Irlandii. Jest on też uważany za patrona inżynierów, fryzjerów, bednarzy, kowali, górników, a także ludzi upadłych moralnie. Podobno jest to także patron zwierząt domowych.

Formalnie nie został on kanonizowany, ponieważ żył w czasach, gdy proces kanonizacji w Kościele katolickim jeszcze nie istniał. Jego świętość została uznana przez tradycję i kult wiernych. Jest czczony jako święty od wieków, a jego wspomnienie liturgiczne przypada na 17 marca, dzień, który według tradycji jest datą jego śmierci.

Ewa Michałowska-Walkiewicz

FOTO 1: Witraż przedstawiający św. Patryka w kościele Church of Our Lady, Star of the Sea, and St. Patrick, Goleen, hr. Cork, Andreas F. Borchert, Wikipedia, domena publiczna, CC BY-SA 4.0

FOTO 2: Witraż w Katedrze w Carlow, przedstawiający św. Patryka głoszącego kazania irlandzkim królom, Andreas F. Borchert, Wikipedia, domena publiczna, CC BY-SA 4.0