Samozatrudnienie i samodzielne rozliczanie podatków

Samodzielne rozliczanie się z Revenue ma zastosowanie w odniesieniu do wszystkich osób, które płacą podatek dochodowy w Irlandii, które otrzymują dochód z innych źródeł, które nie podlegają opodatkowaniu według systemu PAYE, i które powinny rozliczyć i odprowadzić podatek dochodowy samodzielnie, bezpośrednio do Revenue.
Samodzielne rozliczanie ma zastosowanie, jeżeli:

• jesteś osobą samozatrudnioną, prowadząca własną działalność gospodarczą, włączając działalość rolniczą lub wolne zawody,
• otrzymujesz dochód ze źródeł, w których podatki nie mogą być pobrane według systemu PAYE, na przykład: zyski z wynajmu czy dochody z inwestycji,
• jesteś rezydentem Irlandii i otrzymujesz pensje lub prowizje płacone przez firmę, która nie jest zarejestrowana w Irlandii.
• posiadasz zagraniczne dochody i zagraniczne emerytury,
• posiadasz zyski z akcji i innych inwestycji

Zakładanie działalności gospodarczej
Aby rozpocząć własną działalność gospodarczą, musisz posiadać numer PPS i zarejestrować się do Revenue jako podatnik. Robisz to albo poprzez formularz TR1 dla osób fizycznych, funduszy powierniczych i spółek jawnych (wzór znajdziesz na stronie), albo wypełniasz formularz TR2, przeznaczony dla spółek, posiadających osobowość prawną.  Oba formularze pozwolą na rejestrację następujących podatków:

• podatku dochodowego/ podatku od przedsiębiorstw,
• PAYE/PRSI pracodawcy,
• podatek VAT,
• podatku kontraktowego (RCT).

Po rozpoczęciu działalności należy utrzymywać i przechowywać wszystkie dokumenty, dotyczące prowadzonej działalności, całą rejestrację wszystkich zestawień księgowych, związanych z działalnością gospodarczą od samego jej początku.

Typ dokumentów uzależniony jest od charakteru i wielkości prowadzonej działalności gospodarczej. Pozycje księgowe mogą być przechowywane w wersji elektronicznej.
Rejestry księgowe muszą obejmować księgi handlowe, w których zawarte są:

• wszystkie faktury zakupów i sprzedaży towarów i usług,
• zestawienie i dowody potwierdzenia wszystkich otrzymanych i wypłaconych kwot, rejestrowane w taki sposób, by jednoznacznie przedstawiały kwoty przypisane do wydatków i zakupów.
• paragony, wyciągi bankowe, kopie z książeczki czekowej i inne dowody wewnętrzne, związane z prowadzeniem działalności

Dane przedłożone w deklaracjach podatkowych, pozycjach księgowych, bądź sumarycznych zyskach/ stratach muszą być poprawne i zgodne z nadaną numeracją ciągłą, aby można było łatwo odszukać dany dokument. Faktury należy przechowywać co najmniej 6 lat chyba, że Inspektor Podatkowy zadecyduje inaczej.

Na koniec okresu księgowania należy przygotować szczegółowe dane odnoszące się do:

• wpływów z prowadzonej działalności gospodarczej,
• wszystkich pozycji w zakresie poniesionych wydatków, takich jak zakupy, czynsz, oświetlenie, ogrzewanie, telefony, ubezpieczenie, wydatki na samochód, naprawy, płace itp.,
• wszelkich kwot pieniędzy otrzymanych i źródła ich otrzymania,
• kwoty gotówki wyprowadzonej z działalności gospodarczej, czeki wystawione na konto bankowe prowadzonej działalności gospodarczej, na własne potrzeby, bądź na prywatne potrzeby rodziny
• kwot, które klienci winni są podatnikowi, ze wskazaniem łącznej kwoty, którą jest winien każdy z dłużników,
• kwot, które podatnik jest winien dostawcom, ze wskazaniem łącznej kwoty, którą podatnik jest winien każdemu z wierzycieli,
• zapasów magazynowych, surowców oraz środków trwałych, będących na stanie firmy.

Rejestracja transakcji
Zaleca się stosowanie systemu księgowego znanego pod nazwą “księgowości podwójnej/ dwukolumnowej”. Wszelki inny system oprócz wyżej wymienionego, powinien być w stanie wskazać kwoty i źródła:

• wszystkich dochodów,
• wszystkich zakupów i innych rozchodów.

Księgowy podatnika, doradzi podatnikowi odnośnie wyboru systemu księgowego odpowiedniego do okoliczności prowadzonej działalności gospodarczej.

Osoby samoztrudnione powinny się rozliczyć i odprowadzić podatek dochodowy samodzielnie, bezpośrednio do Revenue.

Wraz z deklaracją podatkową osoba samozatrudniona będzie musiała przedłożyć:

• Rachunek operacji handlowych
• Rachunek Zysków i Strat
• oraz zależnie od charakteru działalności handlowej
• Rachunek Środków Obrotowych,
• Zestawienie Bilansowe

Nie wymaga się przedkładania zestawień księgowych wraz z deklaracją podatkową, niemniej jednak pozycje księgowe, muszą być odpowiednio opisane i na ich podstawie dane wprowadzone do Wyciągów z Księgowości (Extracts From Accounts), w składanym formularzu (Form 11) – deklaracji podatkowej za rok ubiegły.

Warto zapoznać się z instrukcją wypełnienia ww. formularza (Form 11 notes), którą można pobrać ze strony Revenue. Aplikację można składać online, uprzednio rejestrując się na portalu Revenue: www.ros.ie lub zlecić tę pracę księgowemu bądź doradcy podatkowemu. Formularz należy złożyć do 31 sierpnia, inaczej urząd nałoży karę.

Niewywiązanie się przez podatnika z obowiązku prowadzenia księgowości, przechowywania dokumentów przez okres sześciu lat jest przestępstwem skarbowym, podlegającym karze i/lub więzienia.

Osoby fizyczne pracujące w ramach samozatrudnienia, płacą podatek w systemie samodzielnego rozliczania. W ramach tego systemu osoba taka musi:

• zapłacić Podatek Wstępny (Preliminary Tax)  – oszacowanie należnego podatku w terminie do 31 października każdego roku,
• sporządzić deklarację podatkową po upływie danego roku podatkowego, to jest po 31 grudnia, lecz nie później niż 31 października następnego roku.
• zapłacić wszelkie salda należnego podatku w terminie do 31 października roku w następnym roku.

Zachęcamy do zapoznania się z broszurami informacyjnymi na temat samodzielnego rozliczania się oraz http://www.revenue.ie/en/tax/it/leaflets/guide-pay-file.pdf

PAYE/PRSI Pracodawcy

Jeśli podatnik zamierza zatrudnić inne osoby fizyczne w swej działalności gospodarczej, będzie musiał zarejestrować się jako pracodawca w systemie PAYE/PRSI. Oznacza to,że podatnik musi potrącać podatek i PRSI z wynagrodzenia swoich pracowników i odprowadzać składki do Urzędu Skarbowego.

Podatek od Wartości Dodanej (VAT)

Podatek od Wartości Dodanej(VAT) jest podatkiem od sprzedaży. Jest on pobierany przez przedsiębiorców zarejestrowanych w systemie VAT za dostarczone przez nich towary i usługi. Różnica pomiędzy podatkiem VAT obciążonym przez podatnika a podatkiem VAT, którym podatnik jest obciążony, musi być zwrócona do Urzędu Skarbowego.

Podatnik musi zarejestrować się w systemie VAT,  jeśli jego roczny obrót przekroczy lub jeżeli przewiduje, że przekroczy następujące roczne limity: 75 000 euro w odniesieniu do dostawców towarów. 37 500 euro w odniesieniu do dostawców usług.

Przewodnik oraz więcej informacji dotyczących samozatrudnienia można znaleźć na stronie.

Opracowanie „Nasz Głos” na podstawie materiałów z Revenue