Mówiąc ogólnie, osoby w wieku powyżej 65 lat mogą nadal pracować, być zatrudnione lub prowadzić własną działalność gospodarczą, aczkolwiek niektóre zawody mają ustaloną ustawowo górną granicę wieku do przejścia na emeryturę. W przypadku Garda Síochána – jej pracownicy muszą przejść na emeryturę w wieku 60 lat.
Nawet jeśli w poprzedniej pracy podlegałeś ustawowemu wiekowi przejścia na emeryturę, nic nie stoi na przeszkodzie, aby podjąć inną pracę lub zostać samozatrudnionym. Zanim zdecydujesz się na pracę na emeryturze, powinieneś upewnić się czy ma ona wpływ na wysokość twojej emerytury, świadczeń socjalnych i podatki.
Praca w sektorze publicznym
Jeśli byłeś pracownikiem sektora publicznego, przeszedłeś na emeryturę z pracy w sektorze publicznym, i rozważasz powrót do pracy w sektorze publicznym, to twoja emerytura może zostać obniżona. Dokładne warunki potrąceń mogą różnić się w zależności od systemu emerytalnego.
W przypadku, gdy pobierasz emeryturę z tytułu świadczenia usług publicznych i podejmiesz pracę w sektorze prywatnym, nie ma to wpływu na twoją emeryturę.
Ustanowienie emerytury osobistej
Jeśli prowadzisz działalność na własny rachunek lub jeśli twoje nowe zatrudnienie nie obejmuje emerytury pracowniczej, być może będziesz musiał zorganizować sobie własną emeryturę, zwaną emeryturą osobistą (Personal pension). W przeciwieństwie do większości polis ubezpieczeniowych, które oferują składki na emerytury prywatne, możesz uzyskać ulgę podatkową od składek emerytalnych do 75 roku życia.
Wpływ dalszej pracy na twoje świadczenia socjalne
W sytuacji, gdy otrzymujesz zasiłek z opieki społecznej, dalsza praca może wpłynąć na twoje uprawnienia. Jedynymi wyjątkami są renta państwowa (składkowa) oraz renta wdowy, wdowca lub renta (składkowa) dla pozostałych przy życiu partnerów cywilnych, na które nie ma wpływu praca na emeryturze.
Możesz podjąć pracę w niepełnym wymiarze godzin i zachować prawo do części dodatku lub zasiłku dla osób poszukujących pracy. Skontaktować się z lokalnym centrum Intreo w celu uzyskania informacji i porady.
Twoje prawa pracownicze
Zgodnie z Ustawami o Równości Zatrudnienia z lat 1998-2015, nie możesz być dyskryminowany ze względu na wiek (z pewnymi wyjątkami). Dotyczy to wszystkich osób powyżej 16 roku życia.
Jeśli jesteś starszym pracownikiem, niezależnie od tego, czy pracujesz w pełnym, czy w niepełnym wymiarze godzin, jesteś chroniony przez prawo, które chroni cię w następujących obszarach:
-
Informacje o warunkach zatrudnienia
-
Wakacje i urlop
-
Krajowa płaca minimalna
-
Maksymalny czas pracy, okresy odpoczynku, praca w niedzielę, praca w nocy
-
Bezpieczeństwo i higiena pracy
-
Minimalny okres wypowiedzenia – wysokość okresu wypowiedzenia jest uzależniona od stażu pracy
Jeśli stracisz pracę, a pracodawca jest ci winien pieniądze za zaległe wynagrodzenie, urlopy i szereg innych rzeczy, możesz ubiegać się o to z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.
Niesprawiedliwe zwolnienie i redukcja miejsc pracy
Zgodnie z ustawami o niesprawiedliwych zwolnieniach, zwolnienie ze względu na wiek jest niesprawiedliwe (z pewnymi wyjątkami). Nie możesz jednak mieć pretensji o niesłuszne zwolnienie, jeśli odchodzisz z pracy po osiągnięciu wieku emerytalnego określonego w umowie. Jeśli zostałeś niesłusznie zwolniony, niezależnie od wieku albo zostałeś zwolniony w wyniku redukcji i nie otrzymałeś odprawy, możesz uzyskać poradę i złożyć skargę do Komisji ds. Relacji w Miejscu Pracy, korzystając z internetowego formularza skargi: www.workplacerelations.ie/en/e-complaint_form.
Składki na ubezpieczenie społeczne (PRSI)
Jeśli zdecydujesz się pracować na emeryturze, być może będziesz musiał opłacać składki PRSI (na ubezpieczenie społeczne).
Jeśli masz mniej niż 66 lat
Jeśli masz mniej niż 66 lat i jesteś pracownikiem lub osobą samozatrudnioną, musisz opłacać PRSI. Ta zasada dotyczy wszystkich pracowników, niezależnie od tego, co robili wcześniej. Opłacasz składki PRSI tylko od dochodu z pracy lub samozatrudnienia. Nie musisz opłacać PRSI od swojej emerytury z poprzedniego zatrudnienia.
Praca na pół etatu lub nisko płatna
Jeśli podejmujesz pracę w niepełnym wymiarze godzin lub pracę nisko płatną, nadal podlegasz systemowi PRSI, ale być może nie musisz nic płacić. Jeśli zarabiasz mniej niż 352 euro tygodniowo, nie musisz płacić PRSI. Jeśli zarabiasz powyżej 38 euro tygodniowo, twój pracodawca płaci składkę za ciebie, a ty wtedy masz pełne ubezpieczenie.
Po przekroczeniu limitu 352 euro tygodniowo, musisz opłacać składki PRSI od wszystkich dochodów z pracy. Kredyt PRSI zmniejsza kwotę składki PRSI należnej osobom, które zarabiają od 352,01 EUR do 424 EUR tygodniowo, ale wysokość składki zależy od twoich zarobków.
Jeśli masz 66 lat i więcej
Nie musisz opłacać składek PRSI po ukończeniu 66 roku życia, ale twój pracodawca płaci niewielką składkę PRSI, która pokrywa ewentualne obrażenia odniesione w miejscu pracy, (klasa J).
Jeśli nie masz wystarczającej liczby składek PRSI do emerytury składkowej w wieku 66 lat, nie możesz ich już dołożyć ani opłacić je wstecz.
Podatek USC
Musisz zapłacić Universal Social Charge (USC), jeśli twój dochód brutto przekracza 13 tys. euro rocznie. Nie płacisz USC z tytułu świadczeń otrzymywanych z opieki społecznej.
Jeśli masz 70 lat lub więcej, a całkowity roczny dochód wynosi 60 tys. euro lub mniej, płacisz obniżoną stawkę USC.
Zniżki dotyczą również niektórych posiadaczy Kart Medycznych, którzy nie ukończyli 70 lat.
Podatek dochodowy
Osoby w wieku 65 lat i starsze podlegają tym samym ogólnym zasadom podatkowym, co wszyscy inni, ale mają pewne limity zwolnień podatkowych.
Jeśli rozliczasz się samodzielnie jesteś zwolniony z podatku dochodowego (Income Tax), gdy:
-
twój całkowity dochód jest niższy niż limit zwolnienia,
-
masz 65 lat lub więcej,
-
ty lub twój współmałżonek macie 65 lat lub więcej (jesteś w związku małżeńskim lub w związku partnerskim i rozliczasz się wspólnie).
Limity zwolnienia z podatku dochodowego dla emerytów 2023 r
-
Osoba samotna, owdowiały lub pozostający przy życiu partner cywilny: 18 000 euro
-
Żonaty lub w związku partnerskim: 36 000 euro
Jeśli masz dzieci na utrzymaniu (dependent child), limity zwolnień zwiększają się o:
-
575 euro na dziecko na dwójkę pierwszych dzieci,
-
830 euro na dziecko za każde dodatkowe dziecko.
Dziecko pozostające na utrzymaniu to takie, które urodziło się w bieżącym roku lub ma mniej niż 18 lat na początku roku, lub dziecko, które zostało ubezwłasnowolnione przed ukończeniem 21 r. życia, lub starsze, jeśli uczęszcza na studia w pełnym wymiarze godzin lub chodzi na kurs nauki zawodu, który musi trwać co najmniej dwa lata.
Jeśli całkowity dochód przekracza powyższe limity, możesz ubiegać się o tzw. ulgę krańcową (marginal relief), która ogranicza podatek dochodowy płatny do 40 proc. różnicy między całkowitym dochodem a limitem zwolnienia. W przypadku przyznania ulgi krańcowej nie otrzymujesz dalszych kredytów na swoje dochody. Marginal Relief zostanie ci przyznany tylko wtedy, gdy będzie bardziej korzystny niż korzystanie z ulg podatkowych.
Kredyt podatkowy ze względu na wiek
Jest to dodatek do ulgi podatkowej dla osób fizycznych i można się o nią ubiegać, gdy ty lub twój współmałżonek lub partner osiągnie wiek 65 lat.
-
Osoba samotna, wdowa lub pozostały przy życiu partner cywilny: 245 euro
-
Żonaty lub w związku partnerskim 490 euro
Jeśli ty, twój współmałżonek lub partner masz co najmniej 65 lat, skontaktuj się z Revenue, aby ubiegać się o tę dodatkową ulgę podatkową.
Opracowanie: „Nasz Głos” na podstawie materiałów Citizens Information i Revenue.
Redakcja portalu informuje:
Wszelkie prawa (w tym autora i wydawcy) zastrzeżone. Jakiekolwiek dalsze rozpowszechnianie artykułów zabronione.