Porozumienie Irlandii z Wielką Brytanią dotyczącej wspólnej granicy

Jedyną granicą lądową istniejąca między Wielką Brytanią a Unią Europejską jest granica między Irlandią Północną a Irlandią.

Do tej pory odbyło się wiele debat odnośnie tego, jak połączyć ustanowienie granicy Unii Europejskiej z dotychczasowymi ustaleniami prawnymi obowiązującymi między Wielką Brytanią a Irlandią. Wszelkie zasady określono w Protokole w sprawie Irlandii i Irlandii Północnej, który ma wejść w życie wraz z końcem okresu przejściowego, czyli po 31 grudnia 2020 roku. Warunki Protokołu mogą zostać uchylone lub odrzucone w ramach każdej kolejnej umowy między Wielką Brytanią a Unią Europejską.

Protokół w sprawie Irlandii i Irlandii Północnej

Protokół określa, że w dalszym ciągu uznawany jest wspólny obszar podróży (Common Travel Area – CTA) między Irlandią a Wielką Brytanią. CTA obejmuje Anglię, Szkocję, Walię, Irlandię Północną, Wyspy Man i Wyspy Normandzkie.

Przewożenie towarów

Towary przewożone między Irlandią a Irlandią Północną nie będą obciążone żadnymi cłami, taryfami ani innymi ograniczeniami;

• towary przewożone z Irlandii Północnej do innej części Wielkiej Brytanii będą podlegały takim samym kontrolom celnym, jak w przypadku towarów wysyłanych do dowolnego innego kraju spoza Unii Europejskiej;

• towary przewożone z innej części Wielkiej Brytanii do Irlandii Północnej będą podległy opłatom celnym i kontrolom, chyba że ​​towary te pozostaną w Irlandii Północnej i nie zostaną przetransportowane do Irlandii;

• decyzje związane ze stosowaniem protokołu należą do Zgromadzenia Irlandii Północnej (parlamentu regionalnego dla Irlandii Północnej);

• po zakończeniu okresu przejściowego co 4 lata Zgromadzenie Irlandii Północnej może głosować, czy chce, aby prawo Unii Europejskiej w sprawach takich jak: zwyczaje, cła i regulacje wciąż obowiązywało. Jeśli Zgromadzenie zagłosuje za zniesieniem jakiejkolwiek części protokołu, decyzja ta wejdzie w życie po 2 latach od momentu przegłosowania zmiany.

Obywatele Zjednoczonego Królestwa chcący pozostać w Irlandii

Obywatele Wielkiej Brytanii wciąż mają prawo do mieszkania, podróżowania, pracowania i pobierania nauki w Irlandii w ramach CTA.

Irlandzki rząd ogłosił, że wprowadzi przepisy, które wciąż będą uznawały brytyjskie rozwody po okresie przejściowym na takich samych zasadach, jak obecnie, jeżeli nie zostanie osiągnięte ogólnounijne porozumienie w tej sprawie.

Prawo jazdy

Sytuacja dotycząca statusu brytyjskiego prawa jazdy w Irlandii i całej Unii Europejskiej po okresie przejściowym jest niepewna. National Driver Licence Service zaleca wymianę brytyjskiego prawa jazdy na lokalne.

Obywatele Irlandii, którzy chcą pozostać w Wielkiej Brytanii

Jeśli jesteś obywatelem Irlandii i chcesz nadal mieszkać w Wielkiej Brytanii, nie musisz składać wniosku w ramach systemu osiedleńczego Unii Europejskiej. Twoje prawa do mieszkania, pracy i dostępu do usług publicznych w Wielkiej Brytanii są chronione na mocy porozumienia CTA.

Jednak nawet jeśli nie musisz samodzielnie składać wniosku, członkowie twojej rodziny spoza Wielkiej Brytanii i Irlandii będą musieli złożyć taki wniosek.

Świadczenia socjalne

Dotychczasowe ustalenia między Irlandią a Wielką Brytanią dotyczące zabezpieczenia społecznego nie uległy zmianie. Wszystkie świadczenia socjalne wypłacane są przez INTREO, w tym emerytury i zasiłek na dzieci, są wypłacane na starych zasadach. Obecnie niezmienione są również ustalenia dotyczące zabezpieczenia społecznego między Wielką Brytanią a krajami członkowskimi Unii Europejskiej.

Opracowanie: „Nasz Głos” na podstawie materiałów Citizens Information