Pod opieką karłowatych bóstw

Cucullati

Cucullati to celtyckie karłowate bóstwa opiekuńcze, które uwielbiają zamieszkiwać domy, gdzie są małe dzieci. Często też nazywano je bóstwami mlecznymi, bo gospodyni zawsze częstowała je wieczorem kwaterką słodkiego mleka.

Triada Cucullati
Znane są one na ogół w liczbie mnogiej. Nigdy też nie posiadały one własnego imienia, a były to drobne zakapturzone postacie, bez jakiś wyraźnych cech indywidualnych. Najczęściej zamieszkiwały one we troje dane domostwo, dlatego też liczba trzy dla Celtów była bardzo istotna. Była ona zawsze synonimem błogosławieństwa zdrowia i płodności.

Ubiór celtycki
Ich nazwa pochodzi od charakterystycznego ubioru celtyckiego. Był to biały płaszcz zwany potocznie „sagum”, który miał kaptur o nazwie „cucullus”. Na niektórych inskrypcjach europejskich oraz w odniesieniu do Zielonej Wyspy nazywano ich „genii cucullati”. Powszechnie uznaje się, że ich ulubionym miejscem, w którym mieszkały, była Irlandia. Ale z czasem rozprzestrzeniły się one po całym Starym Kontynencie.

Tak jak druidzi
Te bezimienne bóstwa mają celtycki rodowód, ponieważ wielu druidów podczas czynienia swoich rytuałów posługiwało się mocą tych bóstw. Druidzi prosili je wtedy o udzielenie im swojej mocy, najczęściej by ratować Celtów z wielu opresji lub by przywrócić im zdrowie. Te karłowate bóstwa w specyficzny sposób są połączone ubiorem z druidami i do tej pory trwają spory, czy druidzi się ubierają tak jak Cucullati, czy to one postanowiły wyglądać jak druidzi.

Zakapturzone duszki
Istnieje pogląd, że na obszarze Europy „zakapturzone duszki” chciały nieść pomoc jedynie tam, gdzie mieszkały małe dzieci. Nie wiemy dlaczego, nie bardzo chciały one pomagać ludziom starszym.

Na murze Hadriana
Wiele przedstawień Cucullati znaleziono w pasie przy murze Hadriana, co wskazywałoby znacząco na ich popularność wśród wojska. Podobno pomagały one ochoczo wojsku, gdy się do nich zwrócono o takową pomoc i radę. Pokazywały się one też chętnie żołnierzom, stąd informacje o nich pozostawały w ustnych relacjach żołnierzy, którzy powracali do domu po zakończonej wojnie.

Pomyślność i dobrobyt
Gdy pokazało się gdzieś takie karłowate bóstwo w trzech zakapturzonych osobach, należy to łączyć zawsze z pomyślnością, dobrobytem, a nawet ze szczególnym uduchowieniem. Według dalej idących interpretacji Cucullati były uzdrowicielami i wysłannikami świata podziemnego. Wierzono, że zmarli często doradzali swoim żyjącym członkom rodziny przy pomocy zakapturzonych posłańców. Sam fakt, że czczono je w pobliżu źródeł leczniczych, wskazuje na kojarzenie ich przede wszystkim z siłami przywracającymi zdrowie i płodność.

Ewa Michałowska-Walkiewicz

FOTO: Carole Raddato z Frankfurtu, Niemcy, Wikipedia, domena publiczna, CC BY-SA 2.0 – Płaskorzeźba Genii Cucullati (zakapturzonych bóstw) znaleziona w sanktuarium w Vicus, początek III w. naszej ery, fort rzymski Housesteads (Vercovicium).