Dziś wielu fanów kina nigdy nie słyszało o Maureen O’Hara ani nie widziało żadnego filmu, w którym grała. Od lat 40. do 60. była jedną z najpopularniejszych aktorek Hollywood, a podczas swojej długiej kariery wystąpiła w dziesiątkach filmów fabularnych, w tym kilku uznawanych za klasyki. Była pierwszą Irlandką, która stała się główną międzynarodową gwiazdą filmową znaną na całym świecie.
Połączenie jej naturalnych rudych włosów, zielonych oczu i gładkiej skóry w odcieniu kości słoniowej sprawiło, że była bardzo fotogeniczna i zyskała przydomek „królowej Technicoloru”.
Była znana w Hollywood z determinacji i osobowości. Nie była typową hollywoodzką aktorką, nie piła ani nie paliła, i chociaż miała ognisty temperament tak jak jej rude włosy, nigdy nie była uważana za divę i nigdy nie straciła swoich ludzkich cech.
Urodziła się jako Maureen FitzSimons 17.08.1920 r. na Beechwood Avenue w dublińskiej dzielnicy Ranelagh, jak mówiła: „w najbardziej niezwykłej i ekscentrycznej rodzinie, którą mogłam sobie wymarzyć”. Była drugim najstarszym z sześciorga dzieci Charlesa i Marguerite (z domu Lilburn) FitzSimons i jedynym rudowłosym. Jej ojciec, odnoszący sukcesy biznesmen, działał w branży odzieżowej, a także był współwłaścicielm klubu piłkarskiego Shamrock Rovers.
Od najmłodszych lat Maureen marzyła o karierze aktorskiej. W wieku 10 lat dołączyła do Rathmines Theatre Company i zaczęła udzielać się wieczorami w amatorskim teatrze, a jedną z jej najwcześniejszych ról była rola Robin Hooda w bożonarodzeniowej pantomimie. W wieku 12 lat osiągnęła 168 cm wzrostu, jej matka martwiła się, że Maureen stanie się „najwyższą dziewczyną” w Irlandii, ponieważ ojciec Maureen mierzył 193 cm. Jednak Maureen ostatecznie urosła tylko o kolejne cztery centymetry, osiągając wzrost 172 cm.
W wieku 14 lat Maureen dołączyła do Abbey Theatre. W 1934 r. zdobyła nagrodę Dramatic Prize w dorocznym irlandzkim krajowym konkursie sztuk perforamtywnych, Dublin Feis, za rolę Portii w sztuce „Kupiec wenecki” Szekspira.
Później studiowała w Guildhall School of Music w Londynie, gdzie w 1936 r. została najmłodszą absolwentką tej uczelni.
Jej wejście do branży było wynikiem spotkania jej i jej rodziców z amerykańskim aktorem Harrym Richmanem, który zaoferował jej jednolinijkową rolę w brytyjskim filmie komediowym „Kicking the Moon Around” (1938 r.). W ciągu następnego roku Maureen zrobiła próbę ekranową, który obejrzał angielski aktor Charles Laughton, a on i jego partner biznesowy, Erich Pommer, podpisali z nią siedmioletni kontrakt ze swoją firmą produkcyjną Mayflower Pictures.
W tym czasie obiecująca aktorka przyjęła nazwisko O’Hara jako swój pseudonim sceniczny (za sugestią Laughtona), a następnie występowała już jako „Maureen O’Hara”.
Jej pierwszą ważną rolą filmową była postać siostrzenicy przemytnika w „Oberży Jamajka” (1939 r.) w reżyserii Alfreda Hitchcocka, na podstawie powieści „Daphne du Maurier”, z Laughtonem w roli głównej.
Kolejną rolą O’Hary, którą zagrała była cygańska tancerka Esmeralda w „Dzwonniku z Notre Dame” (1939 r.), w którym Laughton zagrał Quasimodo.
Ze względu na problemy finansowe Mayflower Pictures, Laughton sprzedał kontrakt O’Hary amerykańskiemu studiu filmowemu RKO Pictures (które również wyprodukowało „Dzwonnika”), aby uratować Mayflower przed bankructwem.
Początkowo kariera O’Hary w RKO Pictures na krótko załamała się. Ale potem jej agent Lew Wasserman załatwił rolę, która zmieniła jej karierę, postać Angharad Morgan w filmowej adaptacji „Zielonej doliny” (1941 r.) w reżyserii Johna Forda, wyprodukowanej przez 20th Century Fox. Film opowiadający o losach rodziny walijskich górników, pozwolił O’Harze zaprezentować swój talent do przedstawiania kobiet o silnej woli i twardym charakterze.
Film był chwalony przez krytyków i nominowany do 10 Oscarów, zdobywając pięć, w tym dla najlepszego filmu. Zarówno O’Hara, jak i Walter Pidgeon, który zagrał pastora, byli chwaleni za swoje kreacje, a magazyn „Variety” napisał: „Maureen O’Hara jest wspaniała jako obiekt jego nieodwzajemnionej miłości, która poślubia syna właściciela kopalni z irytacji”. Pozytywne recenzje sprawiły, że jej kariera nabrała tempa.
W latach 40. i 50. O’Hara była często obsadzana w wysokobudżetowych produkcjach Technicoloru. Jej ogniste postacie i uderzające rysy twarzy przyniosły jej przydomek „Królowej Technicoloru”.
W 1942 r. Irlandka pojawiła się w pirackiej przygodzie „Czarny łabędź”. Jej twarda postawa, w połączeniu ze sprawnością fizyczną i chęcią do samodzielnego wykonywania akrobacji, doprowadziła do obsadzenia jej w kolejnych filmach o tematyce pirackiej, znanych jako „swashbucklers”, przynosząc jej kolejny tytuł „królowej piratów”.
O’Hara udowodniła jednak, że jest wszechstronną i elastyczną aktorką. W „Cudzie na 34. Ulicy” (1947 r.), w którym Święty Mikołaj z domu towarowego upiera się, że jest prawdziwy, O’Hara zagrała pracowniczkę galerii, która uwierzyła, że jego niecodzienna opowieść jest prawdziwa. Pozostaje on jednym z jej najbardziej znanych i popularnych filmów wszechczasów i nadal jest często emitowany na całym świecie w okresie świąt Bożego Narodzenia.
Film ten zdobył trzy Oscary, dla najlepszego aktora drugoplanowego, najlepszej oryginalnej historii i najlepszego scenariusza.
O’Hara od dawna z przyjemnością opowiadała historię o tym, jak przez wiele lat była często zatrzymywana przez dzieci, które pytały: „Czy jesteś panią, która zna Świętego Mikołaja?” – Na co odpowiadała: „Tak, znam. Co mam mu przekazać?”.
Relacja O’Hary z reżyserem Johnem Fordem ostatecznie doprowadziła do jej współpracy z Johnem Wayne’em, gwiazdą, z którą była najbardziej kojarzona. Razem zagrali w pięciu filmach: „Rio Grande” (1950 r.), „Spokojny człowiek” (1952), „Skrzydła orłów” (1957 r.), „McLintock!” (1963) i „Wielki Jake” (1971r.).
Film „Spokojny człowiek” został nakręcony w Irlandii. Był jej ulubionym filmem w całej karierze, który często określała jako „błyskawicę w butelce” i otrzymała za niego nagrodę Złotego Globu dla najlepszej aktorki za rolę zadziornej Mary Kate Danaher. Ekranowa relacja między Wayne’em i O’Harą była tak silna i urzekająca w ich filmach, że wiele osób błędnie uwierzyło, że oboje aktorzy byli małżeństwem w prawdziwym życiu.
Wraz z rozwojem rynku telewizyjnego w latach 50. i 60., O’Hara pojawiła się gościnnie w wielu programach, a 8.02.1960 r. otrzymała swoją gwiazdę na hollywoodzkiej Alei Sław.
Na początku lat 60-tych O’Hara zmieniła kierunek swojej kariery. Zaprezentowała swój atrakcyjny głos na wielu występach telewizyjnych, albumach płytowych i musicalu „Christine” (1960 r.) na Broadwayu. Jeszcze w tym samym roku wystąpiła u boku Aleca Guinnessa w filmowej adaptacji powieści Grahama Greene’a „Nasz człowiek w Hawanie”. Następnie zagrała w wielu komediach familijnych, w tym w „Rodzice, miejcie się na baczności” (1961r.) i „Mr. Hobbs na urlopie” (1962r.) z Jamesem Stewartem.
O’Hara była trzykrotnie zamężna. Poznała angielskiego producenta filmowego George’a H. Browna w 1939 r. na planie „Oberża Jamajka” i poślubiła go w tajemnicy w tym samym roku w wieku 19 lat. Pobrali się w Harrow w Anglii w małym kościele. W tym czasie Brown musiał zostać na miejscu, aby pracować nad filmem, a O’Hara wyjechała do Hollywood. Oboje planowali zorganizować odpowiednią ceremonię w późniejszym czasie, ale kiedy Maureen wyjechała, nigdy już nie wróciła. Małżeństwo zostało ostatecznie unieważnione w 1941 r.
O’Hara poznała Williama Houstona Price’a, który został jej drugim mężem i ojcem jej jedynego dziecka, na planie „Dzwonnika z Notre Dame”, gdzie był zatrudniony jako osoba pracująca z aktorami nad tekstem. Pobrali się w 1941 r. W 1944 r. urodziła im się córka, której nadali imię Bronwyn.
O’Hara opisała później ten związek jako „przemocowe małżeństwo” i szczegółowo opisała wiele aktów fizycznego okrucieństwa ze strony Price’a. Mimo to O’Hara zwlekała z wniesieniem pozwu o rozwód ze względu na swoje katolickie wychowanie. Price ostatecznie opuścił dom pary w Bel Air w Kalifornii ok. 10. rocznicy ślubu, a para oficjalnie rozwiodła się w 1953 r.
Choć nigdy się nie pobrali, O’Hara była w długotrwałym związku z bogatym meksykańskim politykiem i bankierem o nazwisku Enrique Parra Hernandez. Poznała go w restauracji podczas podróży do Meksyku w 1951 r., a para była razem od 1953 do 1967 r. Ich związek był tak poważny, że zaczęła uczyć się hiszpańskiego i zapisała Bronwyn do meksykańskiej szkoły.
Według O’Hary, Price nękał ją z powodu jej związku z Hernandezem, składając nawet pozew przeciwko niej w 1955 r., w którym oskarżył swoją byłą żonę o niemoralność i starał się o opiekę nad Bronwyn, ale sąd pozew oddalił.
W swojej późniejszej autobiografii „Tis Myself” O’Hara napisała: „[Hernandez] uratował mnie z ciemności przemocowego małżeństwa i dał mi promień życia. Opuszczenie go było jedną z najbardziej bolesnych rzeczy, jakie kiedykolwiek musiałam zrobić”.
O’Hara odnalazła szczęście w małżeństwie ze swoim trzecim i ostatnim mężem, amerykańskim pilotem Charlesem Blairem Juniorem, w 1968 r. Blair był byłym generałem brygady w Siłach Powietrznych Stanów Zjednoczonych i jest uważany za pioniera lotnictwa transatlantyckiego.
Kilka lat po ślubie Maureen zdecydowała się na porzucenie aktorstwa w 1971 r. Jej długoletni współpracownicy, John Wayne i John Ford dokuczali jej, że przejdzie na emeryturę, aby być dobrą gospodynią domową, chociaż był to pomysł Blaira, który chciał, aby żona pomogła mu w prowadzeniu jego firmy lotniczej na Wyspach Dziewiczych Stanów Zjednoczonych.
Blair zginął tragicznie w katastrofie lotniczej w 1978 r. Po jego śmierci O’Hara została wybrana na stanowisko dyrektora generalnego i prezesa jego linii lotniczych, które piastowała do 1981 r., stając się pierwszą kobietą-prezesem linii lotniczych w Stanach Zjednoczonych.
Po 20 latach przerwy O’Hara powróciła na ekran, by wystąpić u boku Johna Candy’ego, grając jego twardą i upartą matkę w słodko-gorzkiej komedii „Tylko samotni” (1991).
Jej autobiografia „Tis Herself” opublikowana w 2004 r. stała się bestsellerem „New York Timesa”.
W 2009 r. brytyjska gazeta „The Guardian” uznała Maureen ją za jedną z najlepszych aktorek, które nigdy nie otrzymały nominacji do Oscara do listopada 2014 r., w którym otrzymała statuetkę –Honorowego Oscara z napisem „Dla Maureen O’Hara, jednej z najjaśniejszych gwiazd Hollywood, której inspirujące występy tryskały pasją, ciepłem i siłą”.
24.10.2015 r. O’Hara zmarła we śnie w swoim domu w Boise w stanie Idaho w Stanach Zjednoczonych w wieku 95 lat. Została później pochowana wraz ze swoim mężem Charlesem Blairem na Cmentarzu Narodowym Arlington w stanie Wirginia w Stanach Zjednoczonych.
„Jej postacie były zadziorne i nieustraszone, tak jak ona w prawdziwym życiu – napisała jej rodzina w pośmiertnym oświadczeniu. „Była również dumną Irlandką i przez całe życie dzieliła się ze światem swoim pochodzeniem i wspaniałą kulturą Szmaragdowej Wyspy”. Było to zgodne z opisem samej siebie: „przede wszystkim, głęboko w mojej duszy, jestem twardą Irlandką”.
W 2020 r. Maureen O’Hara zajęła pierwsze miejsce na liście „The Irish Times” najlepszych irlandzkich aktorów i aktorek filmowych.
RB
FOTO 1: Maureen O’Hara w 1942, Wikipedia, domena publiczna
Redakcja portalu informuje:
Wszelkie prawa (w tym autora i wydawcy) zastrzeżone. Jakiekolwiek dalsze rozpowszechnianie artykułów zabronione.