W Irlandii, podobnie jak w Polsce, wszelkie warunki zatrudnienia, w tym: stawka godzinowa, ilość dni, ilość dni urlopu, ilość dni płatnego chorobowego, okres wypowiedzenia, powinny być zapisane w umowie pomiędzy pracownikiem a pracodawcą. Zgodnie z kontraktem, co tydzień lub co miesiąc powinieneś otrzymywać odcinek wypłaty (payslip).
Po zakończeniu każdego roku pracodawca jest natomiast zobowiązany do wystawienia dokumentu P60, a w momencie zakończenia zatrudnienia – formularza P45. Wszystkie te dokumenty zawierają dane dotyczące twojego wynagrodzenia, kwot zaliczek na podatek dochodowy i składek PRSI oraz podatku USC, które zostały potrącone przez pracodawcę i przekazane do Revenue. Są to ważne dokumenty, które powinny być przechowywane, z uwagi m.in. na zapis składek PRSI.
Kiedy nie otrzymujesz payslipa
Pracodawca powinien przekazywać ci odcinek wypłaty jako dowód: twojego zatrudnienia; kwot odliczeń od wynagrodzenia; zaliczek przekazanych na podatek dochodowy; zapłaconego podatku USC i ubezpieczenia społecznego PRSI. Pracodawca, który nie dostarcza odcinka wypłaty lub dostarcza odcinek sfałszowany, dokonuje przestępstwa określonego w Ustawie: Payment of Wages Act 1991 i może podlegać za to karze finansowej. Skargi dotyczące payslipów należy wnosić do Workplace Relations Customer Services, Department of Jobs, Enterprise and Innovation, O’Brien Road, Carlow, Ireland.
Dokument P60
W ciągu 6 tygodni od zakończenia roku podatkowego pracodawca zobowiązany jest do wystawienia i przesłania ci oryginału lub elektronicznej wersji dokumentu P60. Dokument ten zawiera wykaz: wypłat i podatków, powszechnego obciążenia z tytułu świadczeń socjalnych USC oraz składek ubezpieczenia społecznego zależnego od zarobków PRSI, potrąconych przez pracodawcę w ciągu roku. Ponadto zapisuje też wysokość potrąceń z tytułu Lokalnego Podatku od Nieruchomości LPT (Local Property Tax), jeśli wskazało się, że podatek ten ma być potrącany z wynagrodzenia.
Formularz P60 jest ważnym dokumentem. W przypadku ubiegania się o programy socjalne jego kopia przesyłana jest do Department of Social Protection jako dowód wpłaconych składek ubezpieczenia PRSI.
W przypadku nieotrzymania formularza P60 od pracodawcy, należy skontaktować się samemu z miejscowym Revenue. Urząd Skarbowy skontaktuje się wtedy z pracodawcą i uzyska w imieniu pracownika jego formularz P60. Jedynie pracodawca może wystawić formularz P60, ale Urząd Skarbowy może udzielić informacji odnośnie wynagrodzenia i podatku za dany rok, według danych przekazanych przez pracodawcę.
Dokument P45
W przypadku zakończenia zatrudnienia pracodawca ma obowiązek wystawienia pracownikowi dokumentu P45. Podobnie jak P60, stanowi on wykaz: dotychczasowych wypłat, podatku, podatku USC oraz składek ubezpieczenia społecznego zależnego od zarobków PRSI, potrąconych przez pracodawcę. Dokument ten jest ci potrzebny, kiedy:
-
zmieniasz pracę – w celu przekazania go nowemu pracodawcy, by uniknąć płacenia Emergency Tax,
-
stajesz się osobą bezrobotną – przedkładasz go, kiedy ubiegasz się o programy socjalne,
-
ubiegasz się o zwrot podatku przy rozliczeniu rocznym, po zakończeniu roku podatkowego.
W przypadku zmiany pracy należy poinformować nowego pracodawcę o swoim numerze PPS lub przedłożyć dokument P45, by zapewnić sobie ciągłość płacenia składek na ubezpieczenie społeczne i ewentualne przyszłe świadczenia. Jeżeli nowy pracodawca nie posiada informacji zawartych w P45, możesz mieć nałożony na początkowe wynagrodzenia podatek nadzwyczajny (Emergency Tax). Zostaje on zwrócony po uzyskaniu tych informacji przez pracodawcę, który potwierdza je w Revenue.
Jeśli pracodawca nie przekaże pracownikowi formularza P45, należy o niego poprosić. Jeśli się to nie uda, należy skontaktować się wtedy z miejscowym Revenue. Urząd skontaktuje się z pracodawcą i uzyska w imieniu pracownika formularz P45. Jeśli rozpocząłeś nową pracę, Revenue prześle ci nowy certyfikat podatkowy, tak by uniknąć płacenia podatku nadzwyczajnego w nowym miejscu pracy. Jeśli nie otrzymałeś formularza P45 i podejrzewasz, że składki na ubezpieczenie PRSI nie były wpłacane, należy poinformować o tym miejscowego inspektora opieki społecznej, kontaktując się z lokalnym biurem Intreo.
Pracodawca nie przestrzega płacenia składek na ubezpieczenie społeczne PRSI
Składki na ubezpieczenie społeczne potrącane są z wypłaty pracownika przez pracodawcę i przekazywane są w imieniu pracownika do Revenue, razem ze składką płaconą na twoje ubezpieczenie przez pracodawcę. Jej wysokość jest zapisana na twoim payslipie. Kiedy kwota zapłacona do Urzędu Skarbowego nie jest właściwa, pracodawca odpowiedzialny jest za pokrycie brakującej sumy.
Pracodawca posiada również rejestr składek ubezpieczeniowych pracownika. Ten zapis płatności przesyłany jest do Ministerstwa Opieki Społecznej (Department of Social Protection). W każdej chwili masz prawo do sprawdzenia swoich składek. Jeśli składki ubezpieczenia społecznego nie są odprowadzane przez pracodawcę, może to spowodować utratę praw do zasiłków opieki społecznej lub redukcję wymiaru emerytury w przyszłości.
W przypadku, gdy pracodawca nie wystawił pracownikowi formularzy P60 lub P45, jest możliwe, że pracownik nie został zarejestrowany przez pracodawcę jako płatnik PRSI. Możliwa jest również sytuacja, że pracownik został zarejestrowany, ale pracodawca nie odprowadzał od niego należnych składek ubezpieczenia PRSI lub wpłaty nie miały właściwej wysokości. Dlatego warto sprawdzić od czasu do czasu wysokość składek i upewnić się, czy są one odprowadzone i zostały opłacone w całości. Pracodawca otrzymuje również dokument potwierdzający ten fakt po zakończeniu roku podatkowego.
Własna działalność gospodarcza
Jeżeli prowadzisz własną działalność gospodarczą, sam jesteś odpowiedzialny za płatność składek ubezpieczenia społecznego.
Zgodnie z Ustawą Social Welfare (Consolidation) Act 1993, pracodawca ma obowiązek zarejestrowania wszystkich pracowników na potrzeby ubezpieczenia PRSI, płacenia odpowiednich składek, prowadzenia dokładnego rejestru wszystkich pracowników. W przypadku kontroli ma on obowiązek przedstawienia tego rejestru inspektorom opieki społecznej. Nieprzestrzeganie tych obowiązków może skutkować nałożonymi karami i wszczęciem postępowania przeciwko pracodawcy. Natomiast każdy pracownik ma prawo wglądu do rejestru swoich składek PRSI, prowadzonego przez pracodawcę. Można również poprosić pracodawcę o wykaz składek PRSI co 3 miesiące i sprawdzać kwoty na payslipie.
W życiu zdarzają się różne sytuacje. Za klika lat cześć firm może nie istnieć, pracodawca może zmienić rynek, ty możesz zmieniać kraje zatrudnienia, system komputerowy przechowujący dokumenty może stracić wszystkie dane… Dlatego też warto przechowywać wszystkie dokumenty świadczące o naszym zatrudnieniu przez lata… aż do czasu złożenia wniosku o emeryturę.
Opracowanie: Nasz Głos na podstawie materiałów Citizen Information, Welfare
Redakcja portalu informuje:
Wszelkie prawa (w tym autora i wydawcy) zastrzeżone. Jakiekolwiek dalsze rozpowszechnianie artykułów zabronione.