Celtowie byli znakomitymi rzemieślnikami. Przede wszystkim cechowali się oni umiejętnościami technicznymi, o czym świadczy wysoki status społeczny celtyckich kowali. Byli też oni zdolnymi artystami we wszystkich tego słowa znaczeniach. Oni jako pierwsi spoza kręgu cywilizacji antycznych używali własnych monet, które były bite ze srebra i złota. Pierwsze emisje celtyckiego pieniądza wzorowały się na monetach greckich i rzymskich, przedstawiających głowę władcy, konia czy też wojennego rydwanu.
Główną domeną Celtów była przede wszystkim wojna. Według słów Strabona, greckiego podróżnika, wiemy, o Celtach, że… „Cały ten lud do szaleństwa uwielbia wojnę, jest odważny i skory do walki”. Zawsze z bitwami, w których uczestniczyli Celtowie, wiązały się rytuały i obrządki magiczne. Autorzy starożytni, starając się podkreślić kontrast między dzikimi Celtami a cywilizowanym światem, pisali o nagich wojownikach, łowcach głów, przystępujących do walki w szale bitewnym i ogłuszającym hałasie trąb i bojowych okrzyków.
Nagość celtyckiego ciała utożsamiać miała Celtów z bliskością natury. Wierzono, że w ten sposób łączyły się wszelkie siły przyrody, pomagając Celtom w prowadzeniu wygranej bitwy. W czasie walk Celtowie polegali też na sile pierwszego ataku niż na planowaniu szeregu operacji wojskowych i wdrażaniu strategii. Wierzyli, że tuż przed pierwszym uderzeniem ich na wroga celtyckim wojownikom dodaje mocy sam bóg Dagda, którego łaskę sprowadzali na ziemię druidzi w specjalnych rytuałach ognia.
Podstawową bronią celtyckiego wojownika był miecz. Umiejętnie posługiwali się też łukiem, choć ten bardziej był wykorzystany w łowiectwie. Uzbrojenie ochronne celtyckiego woja stanowiły przede wszystkim duże tarcze, rzadziej używano hełmów czy też ciężkich kolczug. Najważniejszym symbolem wojownika był jednak miecz. Najczęściej stosowano długie, sięgające nawet do jednego metra miecze z obosiecznym ostrzem, służące przede wszystkim do szybkich cięć wroga.
Kowale celtyccy potrafili wykonywać miecze o złożonej strukturze, szczególnie widocznej na powierzchni głowni, co mogło stanowić swoisty celtycki „znak jakości”. Polibiusz – grecki historyk – pisał, że… „łatwo się one wyginały i wojownicy w czasie bitwy musieli miecze trzymać w pozycji wyprostowanej, aby specjalnie wyrobioną głownią zadać należyty cios”(…) Żelazne pochwy, były również bardzo bogato zdobione, co prawdopodobnie podkreślało rangę wojownika. Częste są też motywy zdobiące celtycką broń, o magicznym znaczeniu. Powszechnym motywem wycinanym na mieczach i włóczniach był motyw liścia, który symbolizował życie. Miecz z takim motywem niósł życie dla Celta zadającego rany wrogowi. Miecze noszono na pasach łańcuchowych, zastąpionych w późniejszym okresie przez pasy skórzane zapinane na klamrę lub kółko.
Drugim bardzo ważnym rodzajem broni były włócznia i oszczep. Drzewce tej broni wykonane były zawsze z jesionu, a mierzyły one ok. dwóch metrów. Mniejsze znaczenie miał łuk, choć Juliusz Cezar wielokrotnie wspomina celtyckich łuczników, którzy byli niesłychanie skuteczni na polu walki. Pewne znaczenie miała również proca, używana wg świadectw archeologicznych głównie w walce obronnej zza murów.
Tarcze o owalnym, prostokątnym lub heksagonalnym kształcie wykonane były najczęściej z drewna pokrytego skórą i zaopatrzone w metalowe umbo [środkowa, uwypuklona część tarczy – red.].
Kolczuga jest najprawdopodobniej wynalazkiem celtyckim, choć noszenie jej mogło być przywilejem tylko niektórych Celtów. Symbolem statusu celtyckiego woja był też hełm. Niekiedy były one wspaniale zdobione, na przykład wyrzeźbionymi motywami ptaków lub dzików i posiadały też rogi.
Konnica celtycka budziła jeszcze większy podziw i respekt niż piechota. Najczęściej właśnie celtyckimi mieczami walczyli konni jeźdźcy. Celtowie używali uzdy, siodła. Mieli też ostrogi, ale nie znali strzemion. Typowe dla Celtów były rydwany bojowe, będące też oznaką ich wojennego prestiżu.
Ewa Michałowska-Walkiewicz
Miecz i pochwa celtycka ok. 60 roku p.n.e.
FOTO: PHGCOM, Metropolitan Museum of Art., wikimedia.org, domena publiczna CC 3.0
Redakcja portalu informuje:
Wszelkie prawa (w tym autora i wydawcy) zastrzeżone. Jakiekolwiek dalsze rozpowszechnianie artykułów zabronione.