Gdy lata 70. dobiegały końca, Irlandia pozostawała jednym z najbardziej konserwatywnych krajów w Europie. Muzyka i style mody znacznie się zmieniły w porównaniu do poprzednich dziesięcioleci, wielu Irlandczyków mogło sobie pozwolić na zagraniczne wakacje. Więcej wydawano na nowoczesne urządzenia i sprzęt AGD.
Mimo to, republika nadal miała zaściankową i represyjną kulturę, szczególnie na obszarach wiejskich, gdzie lokalni duchowni wciąż wywierali znaczący wpływ na swoich wiernych. Notoryczne nieobecności na cotygodniowej mszy mogły wiązać się z wizytą księdza, celem ustalenia, co powstrzymało nieposłusznego wiernego od uczestnictwa w nabożeństwie.
W lipcu 1979 r., w tym samym miesiącu, w którym irlandzki rząd w końcu przyjął ustawodawstwo zezwalające małżeństwom na legalny zakup środków antykoncepcyjnych, inne, jeszcze bardziej doniosłe ogłoszenie wprawiło irlandzki Kościół w szok: papież Jan Paweł II miał odwiedzić Republikę pod koniec września. Po tygodniach plotek i spekulacji zostało to potwierdzone.
Byłby to pierwszy raz, kiedy papież odwiedziłby Irlandię. Nie stało się to nigdy wcześniej, pomimo, że większość społeczeństwa była katolikami. Nagle, zbliżająca się wizyta stała się najchętniej dyskutowaną informacją w irlandzkich mediach, które opisywały ją szczegółowo w niemal każdym możliwym aspekcie: począwszy od planu podróży papieża, po niezwykłą ilość przygotowań, które miały zostać ukończone w stosunkowo krótkim czasie.
Pojawiły się historie o ludziach, którzy organizowali przygotowania wizyty papieskiej; pracownikach pracujących 24 godziny na dobę, aby przygotować wydarzenie oraz opowieści, jak różne lokalne społeczności planowały pielgrzymkę do miejsca, gdzie papież miał odprawić mszę.
Papież Jan Paweł II urodził się jako Karol Józef Wojtyła w 1920 r. Wadowicach, mieście położonym ok. 50 km od Krakowa. Wojtyła został wyświęcony na księdza w 1946 r., a następnie pełnił funkcję arcybiskupa Krakowa, zanim został kardynałem w 1967 r. Objął papiestwo 16.10.1978 r., po tym jak został wybrany na konklawe zwołanym po nagłej śmierci papieża Jana Pawła I (urodzonego jako Albino Luciani), który był papieżem zaledwie 33 dni.
Wizyta Jana Pawła II w Irlandii w 1979 r. była jego piątą wizytą w obcym kraju podczas długiej obecności na tronie piotrowym. Wcześniej odwiedził Dominikanę, Meksyk, Bahamy i swoją rodzinną Polskę. Potem ogłosił trzydniową wizytę w Irlandii, zaplanowaną od 29 września do 1 października.
Dla wielu organizacji katolickich i księży w Irlandii papieska wizyta stanowiła rzadką i wspaniałą okazję do ponownego nawiązania kontaktu z katolikami w całym kraju i nadzieję odzyskania gruntu utraconego przez „liberalizm” ostatnich lat oraz przywrócenia znaczenia oddania, pobożności i posłuszeństwa zasadom Kościoła oraz jego naukom.
Jeśli był na ziemi ktoś, kto mógł przemówić do katolików i pomóc im powrócić do Kościoła, to był to Jan Paweł II. Wiadomo było, że był porywającym mówcą, miał wspaniały głos, charyzmę i co ważne, mówił płynnie po angielsku. Dzięki temu można go było łatwo zrozumieć, nawet z jego charakterystycznym polskim akcentem.
Po ustaleniu daty, Irlandia miała zaledwie dwa miesiące na przygotowanie się do jednego z największych wydarzeń w historii państwa. Od czasu wizyty prezydenta USA Johna F. Kennedy’ego w czerwcu 1963 r. Irlandia nie doświadczyła takiego szału medialnego i nastroju podekscytowania oraz oczekiwania.
Podróżując z Rzymu samolotem Aer Lingus o nazwie „Saint Patrick”, papież wylądował na lotnisku w Dublinie 29.09.1979 r. i pocałował ziemię. Po powitaniu przez prezydenta Irlandii Patricka Hillery’ego, papież poleciał helikopterem do Phoenix Parku w Dublinie. W odprawianej przez niego mszy, przed 35-metrowym białym stalowym krzyżem ważącym 35 ton, wzięło udział 1,25 mln osób, co stanowiło ponad jedną trzecią populacji Irlandii i ok. jednej czwartej populacji całej wyspy.
Tego samego dnia w jego wizycie w Killineer, niedaleko Droghedy w hr. Louth, wzięło udział ok. 300 tysięcy osób, w tym wielu katolików, którzy przyjechali z Irlandii Północnej. Przejazd papieża przez granicę z Irlandią Północną w ramach jego planu podróży został uznana za zbyt ryzykowny. Późne lata 70. były jednym z najgwałtowniejszych okresów konfliktu między katolikami a protestantami w Irlandii Północnej, znanego jako „Kłopoty”. Papież był w pełni świadomy śmierci i zniszczeń, jakich doświadczyli ludzie w wielu tamtejszych społecznościach i błagał tych, którzy chwycili za broń, aby „zawrócili ze ścieżki przemocy i powrócili na drogę pokoju”.
Wracając wieczorem do Dublina, papież był witany przez 750 tysięcy ludzi, gdy podróżował w otwartym „Papamobile” przez centrum miasta. Następnie odwiedził Áras an Uachtaráin, rezydencję irlandzkiego prezydenta.
Po południu 30.09.1979 r. ponad 280 tysięcy osób wypełniło tor wyścigowy Ballybrit, położony 6 km od Galway, aby wysłuchać papieża podczas mszy dla młodzieży. To właśnie tutaj Jan Paweł II wypowiedział słynne słowa, które od dziesięcioleci rezonują wśród wielu irlandzkich katolików: „Młodzi Irlandczycy, kocham was”. Msza była również transmitowana na żywo w telewizji i radiu.
Bezpośrednio po mszy dla młodzieży w Ballybrit, papież udał się do sanktuarium Knock w hr. Mayo, gdzie odprawił mszę dla 450 tysięcy wiernych, podczas której określił swoją wizytę w sanktuarium jako „cel swojej podróży do Irlandii”.
Akurat rok 1979 był setną rocznicą objawienia, które sprawiło, że Knock stało się najświętszym miejscem w Irlandii. Objawienie miało miejsce wieczorem 21.08.1879 r., kiedy Najświętsza Maryja Panna, Jezus, Apostołowie, Święty Jan Ewangelista i Święty Józef pojawili się na ścianie miejscowego kościoła. Świadkami objawienia było wielu mieszkańców. Po objawieniach odnotowano cudowne uzdrowienia, w tym 12-letniej dziewczynki o imieniu Delia Gordon, która była głucha i cierpiała z powodu przewlekłego bólu. Obecnie ok. 1,5 mln ludzi rocznie z całego świata pielgrzymuje do sanktuarium w Knock.
Ostatni dzień wizyty, 1 października, rozpoczął się od krótkiej porannej wizyty w Narodowym Seminarium Duchownym, St Patrick’s College w Maynooth, położonym w hr. Kildare, gdzie ok. 80 tysięcy osób dołączyło do tysiąca seminarzystów na terenie uczelni.
Później, papież odprawił swoją ostatnią mszę w Irlandii, w Limerick na torze wyścigowym Greenpark, przed znacznie większą niż oczekiwano publicznością liczącą 400 tysięcy osób. Po tym wsiadł na pokład samolotu na lotnisku Shannon i poleciał do Bostonu, aby rozpocząć 6-dniową wizytę w Stanach Zjednoczonych.
Oprócz tego, że była to przełomowa chwila w historii państwa, wizyta papieska była również jednym z najlepiej udokumentowanych wydarzeń we współczesnej historii Irlandii, ponieważ nie tylko irlandzcy dziennikarze, ale także duża liczba reporterów z różnych zagranicznych mediów śledziła każdy ruch papieża. Ponadto, wizyta papieża była prawdopodobnie najczęściej fotografowanym wydarzeniem w Irlandii, ponieważ ogromna liczba osób, które uczestniczyły w mszy posiadały aparaty fotograficzne,
Choć papieska wizyta spowodowała krótkotrwały wzrost frekwencji w Kościele wśród katolików w Irlandii, tendencja ta nie utrzymała się, a nadchodząca dekada przyniosła jeszcze większą transformację społeczną w różnych aspektach życia. Irlandia nadal stawała się świeckim społeczeństwem, chociaż wielu regularnie uczęszczało na msze.
Warto jednak zauważyć, że skutkiem wizyty papieża w 1979 r. był ogromny wzrost popularności imion Jan i Paweł. Około 10 proc. wszystkich chłopców urodzonych w Irlandii 1980 r. otrzymało imiona na cześć polskiego papieża.
Papież Jan Paweł II odbył w sumie 104 wizyt duszpasterskich na całym świecie w ciągu swoich 26 lat jako głowa Kościoła Rzymskokatolickiego. To więcej niż wszyscy jego poprzednicy razem wzięci.
Nigdy jednak nie powrócił do Irlandii, a kolejna papieska wizyta miała miejsce dopiero 39 lat później, gdy w sierpniu 2018 r. na Zieloną Wyspę zawitał papież Franciszek. W tym czasie Irlandia miała już za sobą legalizację małżeństw osób tej samej płci a w grudniu tego samego roku legalizację aborcji. Odrzucenie cenzury „niemoralnych” książek i filmów należało już do przeszłości, a czasy hegemonii Kościoła Rzymskokatolickiego nad tak wieloma aspektami irlandzkiego życia znacznie osłabły w porównaniu z poprzednimi czterema dekadami.
RB
FOTO 1: Jan Paweł II celebruje mszę w Phoenix Parku w Dublinie 30.09.1979, x.com/ThisDayIrish
FOTO 2: Krzyż papieski wzniesiony na mszę w Phoenix Parku w Dublinie, Porsche997SBS, Wikipedia, domena publiczna
Redakcja portalu informuje:
Wszelkie prawa (w tym autora i wydawcy) zastrzeżone. Jakiekolwiek dalsze rozpowszechnianie artykułów zabronione.